خانه عباسیان

مجموعه خانه عباسیان کاشان در خیابان علوی در کوی سلطان امیراحمد واقع شده است. این مجموعه از لحاظ معماری و تزیینات حایز اهمیت فراوان است که به لحاظ معماری، دارای طرحی بسیار قوی و غنی و از نظر تزئینات گچبری و نقاشی و کاربری تزئینات معماری اسلامی نظیر رسمی بندی، یزدی بندی، کاربندی، قطاربندی، مقرنس و مشبک در اوج زیبایی و ظرافت می‌ باشد .
خانه عباسیان بین سال های ۱۲۴۵ تا ۱۲۴۸ هجری قمری به درخواست محمد ابراهیم تاجر کاشی که از تاجران معروف چینی و بلور منطقه بود، ساخته شد. این عمارت در مساحتی به وسعت ۵ هزار متر مربع از ۵ طبقه و ۵ حیاط برخوردار است.
جلوه هایی از معماری اصیل ایرانی-اسلامی در طرح های بدیع و نقش های خیال انگیز گچ بری و انواع تزیینات، خود را به نمایش گذاشته اند و این زیبایی به حدی چشم نواز است که طبق نظر کارشناسان، این مجموعه را به عنوان نامزد دریافت جایزه زیباترین بنای مسکونی ایرانی-اسلامی در نظر گرفته اند و به واسطه قرارگیری در نزدیکی بسیاری از جاذبه های گردشگری کاشان، سالانه با استقبال ده ها هزار گردشگر داخلی و خارجی مواجه می‌شود.
بخش های مختلف خانه عباسیان : ورودی و هشتی، اتاق آينه، سر پوشیده بزرگ، ايوان بهاره، سر پوشيده کوچک، اتاق مرکزی ( شاه نشین )، آب انبار، دريچه راه مخفی، اتاقک مخفی، سرويس های بهداشتی قدیمی، حوضخانه، چاه آب، حیاط باغ، سرداب بزرگ، رخشويخانه، عبادتگاه، بخش خدمه، مطبخ، حیاط خدمه و ... .
حیاط حوضخانه مدتی محل تدریس درس حوزوی آیت الله علوی بوده است. هر کدام از این حیاط ها کارایی خاصی را برای صاحب بنا داشته اند، مثلا حیاط بیرونی خانه عباسیان بیشتر محل پذیرایی مهمانان و محل رفت و آمد مردم به این بنا محسوب می‌شده است. دو تالار سرپوشیده بزرگ و کوچک، اتاق آینه، نورگیر کلاه فرنگی، سرداب، یک حلقه چاه آب و آب انبار کوچک خانگی از دیگر بخش های حیاط بیرونی عمارت عباسیان است. در گذشته حیاط اندرونی خانه عباسیان محل زندگی افراد خانواده بوده است. این حیاط دارای اتاق های متعدد تودرتو، اتاق شاه نشین، اتاق نیایش، رختشویخانه، مطبخ، چاه آب، سرداب و ... است.
حیاطی مجهز که اهالی خانه در هر اتاقی که دوست داشتند می‌توانستند وقت بگذرانند، اما بخش دیگری از عمارت عباسیان حیاط باغ است که به علت تغییرات فراوان در طول تاریخ بسیار آسیب دیده است طوری که قسمتی از این حیاط در سال های اخیر به کلی تخریب شده و هشت خانه جدید و امروزی در آن ساخته شده است.
قسمت قدیمی تر این بنا به صورت مخروبه همچنان باقی مانده است. جایی که در گذشته گل ها و درختانی زیبا آن را محصور کرده بودند و چند حوض آب زیبا در آن جا خوش کرده بود .
آیت الله علوی، این حیاط را محل اقامه نماز جماعت خود قرار داده بود، به همین خاطر این شخص در میان اهالی کاشان به «آقا سید محمد باغ» معروف بوده و همه با این عنوان صدایش می‌زدند. در ساخت حیاط حوضخانه معماری ویژه ای به کار برده شده است چرا که کانال های ورودی آب قنات به خانه از میان پایه های خشتی این حیاط عبور کرده است.
این خانه در سال ۱۳۷۴، توسط هیات امنای احیاء و مرمت بافت تاریخی کاشان با همکاری وزارت صنایع و معادن وقت، خریداری و مورد مرمت کامل قرار گرفت و در سال ۱۳۷۷، با شماره ۲۰۲۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
اکنون، بخشی از این عمارت زیبا، در اختیار بنیاد سهراب سپهری، نقاش و شاعر نامدار تعلق گرفته و کل عمارت نیز تحت پوشش سازمان رفاهی تفریحی شهرداری کاشان قرار دارد .